Przesypiamy w przybliżeniu od 1/4 do 1/3 doby, innymi słowy mówiąc – jakieś 25-30% naszego życia. I choć w zależności od wieku, charakteru i sposobu życia proporcje te są zmienne, to sama potrzeba regularnego snu jest oczywistą cechą każdego człowieka. Czas, który przeznaczamy na sen, jest organizmowi konieczny do regeneracji, a od niej znowu zależna jest nasza odporność i zdrowie. Sen jest najbardziej efektywną formą wypoczynku dla ciała i umysłu. Gdy organizm i układ nerwowy są wypoczęte, mówimy, że mamy dobre samopoczucie. Porozmawiajmy o wpływie snu na Twoje samopoczucie.
Sen to odporność
Liczne badania wykazały, że optymalna długość snu na dobę wynosi 7-9 godzin. Ważnym przy tym jest, aby sen był zdrowy, czyli głęboki i nieprzerywany. Z wiekiem zapotrzebowanie zmienia się i tak niemowlęta śpią nawet i 16 godzin na dobę, podczas gdy osobie starszej wystarczy mniej niż połowa tego czasu. Dłuższego niedoboru snu nie da się już nadrobić, o czym wie każdy, kto zarwał zbyt wiele nocy. W takich wypadkach mocno spada nasza odporność i jesteśmy podatniejsi na choroby sezonowe takie, jak przeziębienie czy grypa. Mogą także łatwiej wystąpić schorzenia przewlekłe: cukrzyca, nowotwory.
Sen zwalcza stany zapalne i choroby poprzez swój wpływ na układ odpornościowy, albo i na odwrót, bo tak naprawdę to układ immunologiczny pobudza system odpowiedzialny za sen. Większa ilość odpoczynku w postaci snu pozwala organizmowi na przeznaczenie większej ilości wyprodukowanej energii na zwalczanie choroby, zamiast na czynności, które wykonywalibyśmy, gdybyśmy nie spali. Choćby tylko na pracę mózgu związaną z myśleniem. Zatem dobry sen wpływa na wzrost odporności i ma bezpośrednie przełożenie na nasze korzystne samopoczucie.
Sen to zdrowie
Jeżeli sen jest potrzebny dla odporności, to jego niedobór musi mieć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. Podobnie jak złe odżywianie, zły sen może przynieść fatalne skutki. Nocna regeneracja organizmu to nie tylko procesy myślowe polegające na porządkowaniu doświadczeń i przeżyć zebranych za dnia; to nie tylko odzyskiwanie energii, by rano móc znów wstać i działać. Sen jest także konieczny, abyśmy mieli dobrą kondycję fizyczną i ładny wygląd. Brak snu to niezdrowa cera i tak zwane wory pod oczami. Brak snu to także większa podatność na kontuzje.
Na tym jeszcze nie koniec. Odpowiednia dawka jakościowego snu jest także warunkiem zachowania niezachwianego zdrowia psychicznego. Człowiek wyspany jest bardziej skoncentrowany i ma lepszą pamięć; jest bardziej wydajny w szkole i pracy, łatwiej pojmuje i radzi sobie z wyzwaniami. Wykazuje też wyższą szybkość reakcji, a co za tym idzie? Z wyższym prawdopodobieństwem uniknie wypadku drogowego oraz setek innych, mniej skrajnych sytuacji, które zdarzają nam się codziennie, a których po prostu zwykle nawet nie zauważamy.
Sen to nasze relacje z innymi ludźmi
Pomyślcie sobie teraz, jak zachowujecie się od rana, gdy dobrze się wyspaliście. Może jesteście spokojni i wyciszeni, a może bardziej żywiołowi, ale na pewno macie dobry humor i chęć do przeżycia dnia. A jak wygląda Wasze samopoczucie, gdy wstajecie niewyspani? Już na starcie zmęczeni, nie mający na nic ochoty, tylko na powrót do łóżka. A gdy już wstaniecie i zaczniecie się ogarniać, rzeczy wypadają Wam z rąk, zapominacie, co mieliście zabrać ze sobą, robicie wszystko w pośpiechu i nerwach i zastanawiacie się, po co to wszystko i za jakie grzechy.
Działanie jest proste. Brak snu sprawia, że jesteśmy drażliwi i poirytowani. Łatwiej prowokujemy oraz podejmujemy kłótnie, gdy inni je sprowokują. Jesteśmy niezwykle skłonni do obwiniania o wszystkie błędy i trudności innych, tylko nie nas. Drażnią nas bardziej (niż osoby wyspane) dźwięki i kolory, a także niektóre osoby lub ich zachowanie. Niedobory snu objawiają się także w agresywności względem partnerów, a także w utracie zdolności do odrzucenia emocjonalnego niepokoju. Możemy nie panować nad emocjami, a nasze reakcje mogą mieć przesadny charakter.
Sen to empatia
Kiedy się porządnie wyśpimy, dużo łatwiej będzie nam odczytać ludzkie emocje i wczuć się w czyjąś sytuację. Dzięki temu, że jesteśmy empatyczni, możemy lepiej rozwiązywać sytuacje konfliktowe i znajdować kompromisy. Kiepski sen wpływa na to, że części mózgu odpowiedzialne za empatię, nie funkcjonują tak, jak powinny. Przekłada się to także na naszą chęć do kontaktu i bliskości z innymi ludźmi. W wyniku braku snu lub słabej jego jakości stajemy się aspołeczni, unikamy innych ludzi, w gdy jest to niemożliwe, zachowujemy przynajmniej większy dystans.
Jeżeli taki stan utrzymuje się dłużej, to z jednej strony niewyspany człowiek będzie chciał doznawać jak najmniej kontaktu i po prostu mieć święty spokój, z drugiej natomiast strony to inny będą go unikali i omijali wielkim łukiem. Starcie z wiecznie niewyspanym, rozdrażnionym człowiekiem będzie zawsze doznaniem niemiłym i często prowadzącym do konfliktów międzyludzkich. W skrajnych sytuacjach taki człowiek może sam siebie doprowadzić do samotności.
Zadbaj o zdrowy sen dla lepszego samopoczucia
Jak widać sen, a dokładniej jego odpowiednia dawka na dobę, jest czynnikiem mającym silny wpływ na wiele dziedzin naszego życia. Dobry sen pozwala nam na zwiększenie odporności oraz na poprawne funkcjonowanie naszego organizmu. Dobrze funkcjonujący organizm zachowuje zdrowie fizyczne i psychiczne, a poprawnie działający umysł pozwala nam lepiej odczuwać i wczuwać się w sytuacje; racjonalnie myśleć; zachowywać dobre relacje; nawiązywać i utrzymywać kontakty; śmiać się. Zadbaj więc o dobre samopoczucie na co dzień. Zacznij od snu.
